Direnen �ehir, Eski�ehir...

Platform, Arkitera Mimarl�k Merkezi’nin organizasyonu ve Kale Grubu’nun sponsorlu�unda 4 Mart 2005 Cuma günü, Anadolu Üniversitesi Yunus Emre Kampüsü’nün 2003 Salonu'nda gerçekle�ti.

Anadolu Üniversitesi 2003 Salonu’nda Mimarlar Odas� Eski�ehir �ubesi Ba�kan� Halit Halaç, Anadolu Üniversitesi Mimarl�k Bölümü ö�retim üyelerinden �ehir planlamac� Ali Ulu, mimarl�k çal��malar�n� Ankara’da sürdüren ayn� zamanda Anadolu Üniversitesi’nde misafir ö�retim üyesi olarak ders veren Hasan Özbay, 2004 y�l�nda A�a Han Mimarl�k Ödülü’nü kazanan Mimar Han Tümertekin, Osmangazi Üniversitesi Mimarl�k Bölümü Ö�retim Görevlisi Kenan Güvenç, Anadolu ve Osmangazi Üniversitesi ö�retim görevlileri mimarl�k ö�rencileri, mimarlar ve yerel yönetimden gelen kalabal�k izleyici kitlesiyle �hsan Bilgin’in moderatörlü�ünde 3 saati a�an zevkli ve interaktif bir ortamda tart���ld�.

Platform öncesi yap�lan kent turunda Ali Ulu’nun anlat�m� ile Eski�ehir’in kentle�me sürecindeki sorunlar� gözlemlendi.

Platformun moderatörü �hsan Bilgin’in giri� konu�mas�nda yap�lan kent turunda gözlemlenen sorunlu noktalar�n�n alt�n� çizerek, platformun format�n� anlatmas� ve konu�mac�lar� tan�tmas� ile platform ba�lad�.

Eski�ehir’in bugünkü formunu 1923-1950 y�llar� aras�nda ald���n� belirten Ali Ulu, Eski�ehir’in 1984 y�l�na kadar bir imar plan�n�n olmamas�n�n bugünkü sorunlar�n temelini olu�turdu�unu belirtti. Türkiye’deki kentler içinde en yo�un dokuya sahip Eski�ehir’in en önemli sorunu olarak kent belle�inin olmamas�n�n ve kentin sürekli de�i�mesinin oldu�unu söyledi. Odunpazar� Dönü�üm Projesi, Ta�ba�� Ticaret Merkezi’nin dönü�üm projesi mezarl�klar di�er konu�mac�lar gibi Ali Ulu’nun da kentte sorun olarak sayd��� projeler aras�nda yer ald�.

Kentin çok say�da farkl� bölgelere yay�lm�� ve bu bölgeler aras�nda ili�kiyi sa�layan geçi�lerin olmamas�n�n Eski�ehir’in geli�ememesinde önemli rol oynad���n� belirten Hasan Özbay, Porsuk Nehri’nin de kentle ili�ki kuramay���n� vurgulad�. Kentteki üniversite ve askeri kurumlardan dolay� kaygan bir nüfusa sahip olan Eski�ehir’in kent imgelerinden yoksun oldu�u Hasan Özbay’�n önemle üzerinde durdu�u noktalard�.

Sözü Hasan Özbay’dan alan Kenan Güvenç mizahi yorumlar�yla, devletin yasama süreçlerinde ya�anan aksakl�klar� aktard�. Kentteki ö�renci nüfusunun yo�un olarak var olmas�n�n asl�nda kent mekanlar�n�n olu�abilmesinde bir fayda sa�lad���n� söyleyen Güvenç, kentte ya�anlar�n kenti sosyalle�tirebilece�inden, yeni mekanlar� kent içine sokabilme gücünden bahsetti.

Yap�lan kent turundan sonra Eski�ehir’de son dönemlerde yap�lm�� nitelikli bir bina göremedi�ini söyleyerek sözlerine ba�layan Han Tümertekin kentte iki sorunlu noktan�n alt�n� çizdi; bunlardan ilki, ne pahas�na olursa olsun farkl� olma amac� güdülerek yap�lm�� binalar, ikincisi ise karikatür olarak nitelendirdi�i, eskiyi yeniden yapma dü�üncesi idi.

�hsan Bilgin, bu noktada Odunpazar� Bölgesi’ne de�inerek buradaki ironiyi �öyle de�erlendiriyor; eski evlere benzer ev yapma yada bir�ey yap�p onu ev zannetme hali...

Bu çerçeve içinde geçen “Mimarl�k Kentle�menin Neresinde” ba�l�kl� Platform sorunlara çözüm ararken hem konu�mac�lar hem de toplant�y� forum havas�na sokan izleyiciler birçok ortak sorunda fikir birli�ine vard�lar.

Platform sonunda ortaya ç�kan sorunlar�n en ba��nda yerel yönetimlerin proje üretme kayg�s�n�n�n mimarl���n kent d���na at�lmas�na yol açt��� idi. Küçük kentler gibi Eski�ehir’in kentle�mede ya�ad��� bir di�er büyük sorun ise kentin küçük ve kent halk�n�n grift ili�kileri ve bu ili�kiler sonunda söylenmesi gereken ve istenilenlerin baz� engellemelerle kar��la�arak ortaya konulamamas� idi.

Bir çok kentte oldu�u gibi Eski�ehir’de de kent dokusuna, gelene�ine uygun malzeme ve kent mobilyas� kullan�lmamas�ndan dolay� görsel bir kirlenme ya�amas� sorunlardan bir di�eri olarak ortaya konuldu.

Son ve en önemli sorun, Eski�ehir ekonomisinin dayand��� beslendi�i sanayi, ticaret bölgesini olmas�, yat�r�mlar�n yap�lmas�, göç al�p vermenin sabit olmas� ve kozmopolit insan profili çizilebilmesine ra�men neden mimari alanda geli�emeyen bir kent oldu�u idi.

Eski�ehir Platformu konu�mac�lar�n ve izleyenlerin kafas�nda bu soruyu b�rakarak AMV Genç Mimar Ödülü 2004 Sergisi'nin izlenmesinin ard�ndan yap�lan kokteyl ile son buldu. Arkitera Mimarl�k Merkezi’nin bir sonraki dura�� ise 1 Nisan 2005 Cuma günü Trabzon’da olacak.

Müge A.Velio�lu - Arkitera Mimarl�k Merkezi
07 Mart 2005 Pazartesi